Sáng ngày 25/11/2014, Hội Phụ nữ Nhân
quyền Việt Nam chúng tôi tổ chức lễ Kỷ niệm một năm thành lập tại Nhà thờ Kỳ Đồng,
Dòng Chúa Cứu Thế Sài Gòn.
Chị em chúng tôi rất vui mừng được
đón tiếp Đại diện các tôn giáo và các tổ chức xã hội dân sự đến chia sẻ niềm
vui ngày họp mặt của chị em chúng tôi.
Sự tham dự của quý vị sau đây là niềm
vinh dự lớn cho chị em chúng tôi: Bác sĩ Nguyễn Đan Quế, Hòa thượng Thích Không
Tánh, Thượng tọa Thích Thiện Minh, Mục sư Huỳnh Thúc Khải, Mục sư Nguyễn Hoàng
Hoa, Mục sự Nguyễn Mạnh Hùng, Thạc sĩ Phạm Bá Hải, Tiến sĩ Phạm Chí Dũng, Ký giả
Trương Minh Đức… cùng nhiều tín đồ Phật giáo Hòa Hảo từ miền Tây.
Nhiều thành viên Hội PNNQVN từ khắp
ba miền đã đến họp mặt, trong đó có những người khách mời phụ nữ, mà đối với
chúng tôi, rất đặc biệt như vợ và con gái mục sư Nguyễn Công Chính từ Gia Lai,
cô Trần Thị Thu mẹ em Đỗ Văn Bình (em Bình bị công an Hòa Vang đến chết đầu năm
nay) từ Quảng Nam, dân oan Lê Thị Kim Thu từ Đồng Nai…
Đây cũng là dịp để các đại diện tổ chức
xã hội dân sự họp mặt để chia sẻ kinh nghiệm đấu tranh và bước đầu phác thảo
chương trình hành động cho năm 2015.
Chúng tôi rất vui mừng nhận được lời
cổ cũ của bác sĩ Nguyễn Đan Quế, Hòa thượng Thích Không Tánh, Thượng tọa Thích
Thiện Minh, mục sư Huỳnh Thúc Khải và đại diện Phật giáo Hòa Hảo Nguyễn Văn Sóc
từ Vĩnh Long.
Xin chân thành cám ơn quý bằng hữu đã
có mặt để ngày kỷ niệm của chị em chúng tôi tràn đầy niềm vui.
Nhân dịp này, xin chia sẻ với quý vị
Hành trình một năm nhìn lại của Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam trong năm 2014
Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam : Một
năm nhìn lại
Ngày 25 tháng 11 hằng năm được Liên Hiệp quốc chọn làm ngày
Quốc tế chống bạo hành phụ nữ. Đúng ngày đó năm 2013, một tổ chức xã hội dân sự
mới ra đời tại Việt Nam: Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam. Đó có thể là một ngày
bình thường với rất nhiều người, nhưng là một ngày đặc biệt với chị em chúng
tôi – những người phụ nữ bảo vệ Nhân quyền đã tham gia sáng lập hội này.
Mặc dù chúng tôi có một khởi đầu vô cùng khó khăn cả về nhân
sự lãnh đạo, tài chính, kỹ thuật tổ chức lẫn sự đàn áp liên tục của chính quyền,
nhưng từ ngày hôm ấy, chúng tôi có thể tự hào là Hội phụ nữ đầu tiên ở Việt Nam
lấy việc bảo vệ nhân quyền và nhân phẩm làm tôn chỉ hoạt động của mình.
Sống trong xã hội độc tài nơi không có xã hội dân sự thực sự
và nền luật pháp chỉ là đồ chơi trong tay giới cầm quyền và là cái còng số 8
trên cổ tay những người bất đồng chính kiến, chúng tôi không được dạy về xã hội
dân sự, không có điều kiện để trải nghiệm môi trường của sự hợp tác tự do và tự
nguyện. Chúng tôi, những người nữ bất đồng chính kiến, nữ blogger, vợ hoặc con
gái của những tù nhân lương tâm… hoàn toàn không được trang bị những kiến thức
và kinh nghiệm cơ bản để ngồi cùng nhau trong một tổ chức xã hội công dân bảo vệ
Nhân quyền. Chúng tôi chẳng có ưu thắng gì ngoài một tấm lòng dành cho những nạn
nhân bị chà đạp phẩm giá và tự do, những người yếu thế và dễ bị tổn thương
trong xã hội, đặc biệt là những tù nhân lương tâm và gia đình họ.
Bác sĩ Nguyễn Đan Quế và Mục sư Huỳnh Thúc Khải
Một năm là thời gian đủ dài để một tổ chức xã hội công dân
nhiều kinh nghiệm đạt được những thành quả đáng chú ý, nhưng là quá ngắn để một
tổ chức vừa mới ra đời, trong hoàn cảnh trù dập của chính quyền cộng sản Việt
Nam, để lại một dấu ấn nào đó nổi bật. Khắp Việt Nam đầy rẫy tiếng oán than của
những con người yếu đuối bị chà đạp, đầy rẫy những vụ án oan ức, đầy rẫy những
tình cảnh bi thương của những người phụ nữ và trẻ em không có nổi một bữa cơm
no. Và quả tình, chúng tôi cảm thấy xấu hổ vì một năm qua chúng tôi đã làm được
rất ít, rất ít cho đồng bào của mình.
Khắp sáu tỉnh miền Tây, nơi nào cũng có những người Phật
giáo Hòa Hảo bị chính quyền đàn áp quyền tự do tôn giáo. Họ không có nổi chút tự
do làm những điều rất đỗi bình thường: tổ chức lễ giỗ cho người khai sáng nền đạo
của họ. Có biết bao nhiều tín đồ Phật giáo Hòa Hảo bị kết án nặng nề vì sự dũng
cảm kháng cự bất bạo động với nhà cầm quyền độc tài để giữ lấy cơ hội tự do thờ
phượng cho bản thân và gia đình. Nhiều người trong số họ bị giam giữ hơn cả thập
niên mà không có bản án cụ thể. Và thậm chí, khi họ được trả tự do khỏi nhà tù
cũng không thể có được một tờ giấy ra trại như những tù nhân bình thường khác.
Chúng tôi đã đến với vài người trong số họ, chỉ vài người thôi. Và còn biết bao
nhiêu người khác phải chịu cảnh đánh đập, bắt giam thường xuyên mà không ai biết
tới. Chúng tôi đã đến với gia đình bà Nguyễn Thị Thu tự thiêu năm 2001 và gia
đình tu sĩ Út Hòa Lạc tự thiêu năm 2005 và gần chục gia đình khác… Nhưng vẫn
còn bao nhiêu người khác nữa…
Chúng tôi đã theo dõi ngay từ đầu vụ án “gây rối trật tự
công cộng” của hai dân oan Cần Thơ là bà Nguyễn Thị Tuyền và Nguyễn Thị Ánh
Nguyệt; sát cánh cùng gia đình họ trong những ngày khó khăn nhất. Chúng tôi đã
gặp gỡ và chia sẻ với dân oan Dương Nội và dân oan khắp ba miền Bắc Trung Nam. Những
gì chúng tôi làm cũng không có gì hơn ngoài sự chia sẻ miếng cơm và cốc nước
trong những ngày tháng dài bà con dân oan đi khiếu kiện chính quyền đã cướp đất
của nông dân cả nước.
Chúng tôi đã tìm đến những làng xã xa xôi ở tỉnh Phú Yên, có
những nơi nằm trong hóc núi, để thăm viếng gia đình các tù nhân tôn giáo trong
vụ án Hội đồng Công luật Công án Bia Sơn, một nhóm tôn giáo có hơn hai mươi người
bị kết án nặng nề, người lãnh đạo là ông Phan Văn Thu bị kết án chung thân
trong trong sự thờ ơ của công luận. Chúng tôi chia sẻ sự đồng cảm với nỗi oan ức
thấu trời của họ: bị tịch thu tiền bạc do đạo hữu quyên góp, bị mất cơ sở du lịch Đá Bia mà họ phải mất nhiều thời gian, mồ hôi và nước mắt để xây
dưng, và mất tất cả kinh sách trong đó
có tác phẩm triết tôn giáo tự nghiên cứu dựa trên nền tảng Phật lý; không những
thế, họ còn phải chịu các bản án tù hầu hết là trên mười năm. Chúng tôi đã viết
báo cáo đưa trường hợp này đến bà Katherine Lawson, viên chức Bộ ngoại giao Hoa
Kỳ đặc trách tôn giáo, trong chuyến thăm Việt Nam của bà. Chúng tôi đã đến thăm
tận nhà bà Võ Thị Thanh Thúy vợ của ông Phan Văn Thu để tìm hiểu tình hình.
Nhưng cho đến lúc này, chúng tôi chỉ có thể làm được đến thế.
Chúng tôi đã đến thăm vợ và con nhỏ của mục sư Nguyễn Công
Chính. Mục sư Chính là một trong người nhà hoạt động cho tự do tôn giáo và nhân
quyền lâu năm trong cộng đồng những người theo các hệ phái Tin Lành tại gia, đặc
biệt là những người sắc tộc thiểu số ở Gia Lai và Kon Tum. Ông từng bị trù dập
nhiều năm trước khi bị bỏ tù và bị kết án 11 năm tù giam. Ở vùng xa xôi của Cao
nguyên Trung phần này, người sắc tộc không được tổ chức ngay cả một lễ Giáng
sinh đơn giản nhất, điều mà đối với nhiều người Kinh và người ở thành phố là
chuyện bình thường. Họ bị theo dõi, xua
đuổi, đánh đập, bắt bớ và bỏ tù trong sự thiếu thông tin hoàn toàn của công luận.
Chúng tôi đã đến thăm nhà và tặng quà gia
đình ông Rơ Châm Hm Rek, một thầy truyền đạo Tin Lành, người từng bị bắt cóc và bỏ tù trong chín năm mà gia
đình không có tin tức; khi người ta thả ông về thì ông đã bị liệt nửa người,
nói không thành tiếng; dù trước đây ông
thông thạo cả tiếng mẹ đẻ của mình và tiếng Việt. Nhưng chúng tôi chưa làm được
gì nhiều hơn thế.
Nhân quyền là giá trị
phổ quát của nhân loại nhưng vẫn còn quá nhiều nơi trên thế giới, nó bị từ chối
và chủ thể nắm giữ nó trở thành nạn nhân của sự sỉ nhục, dùi cui và ngục tù. Bởi
vậy, mặc dầu con người đã văn minh và tiến bộ đến độ có thể lên vũ trụ để thám
hiểm không gian và những hành tinh xa xôi, nhưng chính trên mặt đất này, con người
vẫn còn dùng đủ mọi thủ đoạn để chà đạp nhau. Chừng nào con người còn rên rỉ vì
đau khổ do những tập đoàn cai trị, những phe nhóm phiến quân, những hành xử tàn
ác của gia tộc… mang lại; những tổ chức xã hội công dân bảo vệ nhân quyền vẫn
tiếp tục nhiệm vụ khó khăn và nguy hiểm của mình. Và Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt
Nam chúng tôi hy vọng góp một tay trong sứ mạng toàn cầu này.
Con đường xây dựng xã hội dân sự và dân chủ cho đất nước là
một con đường dài ở phía trước và tổ chức chúng tôi vẫn đang trong những ngày
tháng chập chững làm việc và trưởng thành. Chúng tôi mong mỏi nhận được sự trợ giúp của
quý bằng hữu người Việt khắp nơi trên thế giới và được cộng đồng đón nhận với
thiện chí và sự tin tưởng. Một năm khó khăn đã trôi qua. Nhưng với tình hình đàn
áp và bạo hành của nhà cầm quyền đối với các nhà hoạt động xã hội dân sự hiện
nay tại Việt Nam, chúng tôi không muốn đưa ra bất cứ dự đoán nào về sự an toàn
của các thành viên Hội chúng tôi, đặc biệt là các thành viên Ban điều hành Hội.
Chúng tôi chỉ có thể tiếp tục nỗ lực trong tâm tình yêu thương dành cho những
người dễ bị tổn thương nhất trong xã hội Việt Nam, đặc biệt là phụ nữ và các
nhà hoạt động nữ của chúng ta.
Ban điều hành
Một số hình ảnh:
Thượng tọa Thích Thiện Minh
Nguyễn Văn Sóc - Đại diện Phật Giáo Hòa Hảo
Chị Trần Thị Hồng - Vợ Mục sư Nguyễn Công Chính
Mục sư Nguyễn Mạnh Hùng
Nhà báo Phạm Chí Dũng
Hòa Thượng Thích Không Tánh